Güneş, yüzeyinde gerçekleşen manyetik değişikliklerle sürekli hareket halinde olan dev bir plazma kütlesidir. Zaman zaman, Güneş’in üst atmosferindeki bu değişimler büyük ölçekli manyetik alan dengesizliklerine yol açar. Bu dengesizlikler, koronal deliklerin oluşumuna sebep olur.
KORONAL DELİKLER NEDİR?
Koronal delikler, Güneş’in manyetik alanlarının açılmasıyla birlikte, radyoaktif plazma rüzgarlarının uzaya serbestçe savrulmasına neden olan bölgelerdir. Manyetik alanın içinde sıkışan sıcak gazlar, artık tutulamayacak hale geldiğinde bu bölgeler koyu renkli olarak görünür.
GÜNEŞ RÜZGARLARI DÜNYA’YA ULAŞIYOR
Çapı Dünya‘nın 62 katından daha büyük olan bu yeni koronal delikten çıkan Güneş rüzgarları, saniyede 500 kilometreye kadar hızlanarak uzaya yayılır. Spaceweather.com’un verdiği bilgilere göre, bu plazma akışının ilk dalgası 31 Ocak’ta Dünya’ya ulaştı ve küçük çaplı bir jeomanyetik fırtına oluşturdu. Aynı zamanda, plazma dalgasının kutup ışıklarını tetiklemesi bekleniyor.
GÜNEŞ FIRTINALARININ DÜNYAYA ETKİLERİ NELER?
Güneş’teki patlamalar sonucunda koronal kütle atımı (CME) adı verilen radyoaktif parçacıklar uzaya yayılır. Bu parçacıklar, Dünya’nın manyetik alanı ile etkileşime girerek kutup ışıkları gibi görsel olaylara yol açar. Dünya atmosferindeki gazlarla çarpışan bu parçacıklar, enerji açığa çıkararak renkli ışıklar oluşturur.
Ancak, daha büyük ve şiddetli Güneş fırtınaları, küresel iletişim sistemlerini olumsuz etkileyebilir. GPS sistemleri ve radyo dalgaları kesintiye uğrayabilir, elektrik şebekelerinde arızalar meydana gelebilir. Bu durum büyük çaplı kesintilere yol açabilir.
GÜNEŞ DÖNGÜSÜNDE YENİ BİR DÖNEM BAŞLIYOR
NASA ve NOAA, Güneş’in 11 yıllık aktivite döngüsünün zirve noktasına ulaşarak “solar maksimum” evresine girdiğini duyurdu. Bu, önümüzdeki dönemde daha fazla Güneş lekesi ve patlama beklenebileceği anlamına geliyor. Bu süreçte, kutup ışıkları Dünya’nın daha alçak enlemlerinde de görülmeye başlanabilir. 2019 yılında başlayan 25. Güneş döngüsünün şu anda maksimum evresine doğru ilerliyor.
